آشنایی با بعضی از قدیمی ترین بازی های تخته ای دنیا - مینی نت

بازی سلطنتی اور

قدمت بازی سلطنتی اور به حدود 4600 سال قبل در بین النهرین باستانی می رسد. قواعد این بازی روی یک کتیبه با خط میخی در 177 پیش از میلاد حکاکی شده است. کارشناسان با تحلیل این کتیبه پیروز شدند قواعد این بازی را کشف نمایند. در این بازی دو بازیکن برای سریع تر رسیدن از یک سمت تخته به سمتی دیگر با یکدیگر رقابت می نمایند، در حالی که از مربع های مرکزی برای پیشگویی استفاده میشد.

هرچند بازی سلطنتی اور را قدیمی ترین بازی تخته ای دنیا می دانند، اما به تازگی باستان شناسان در ایران این احتمال را مطرح نموده اند که قدمت بازی های رومیزی باستانی شهر سوخته و مار و دم شهر سوخته از بازی معروف گورستان سلطنتی اور بیشتر است. قبلا قدمت این بازی 4200 سال اعلام شده بود، اما کاوش ها و یافته های نو باستان شناسان در شهر سوخته سیستان و بلوچستان قدمت این شهر را حداقل 300 سال عقب تر برد که بر این اساس شهر سوخته حداقل 3550 سال پیش از میلاد بنیانگذاری شده و متعاقب این تاریخ گذاری، قدمت این بازی بیش از 4400 سال پیش اعلام شده است.

از همین رو باستان شناسان ایرانی تخته شهر سوخته را مادر بازی های باستانی دنیا نامیده اند. بازی مار و دم شهر سوخته شامل چهار تاس و 32 مهره است که بازیکنان باید کوشش نمایند مهره های خود را وارد بازی نموده و با تبدیل آنها به مهره های بزرگتر در نهایت مهره 32 امتیازی خود را از خانه دم مار خارج نمایند. این بازی درباره استراتژی و تاکتیک های جنگی است.

شطرنج لوییس

این شطرنج که با نام شطرنج لوییس شناخته می گردد، یکی از مشهورترین اشیاء موزه بریتانیا به شمار می رود. این مهره های شطرنج که در اواخر قرن دوازدهم میلادی در اسکاندیناوی ساخته شده اند، در سال 1831 میلادی در جزیره لوییس واقع در اسکاتلند کشف شدند. گمان می رود این مهره های شطرنج به تاجری تعلق داشته اند که از نروژ به ایرلند سفر میکرد و داستانهای متعددی درباره دلیل مخفی کردن آنها در این مکان روایت می گردد.

واری

واری یک بازی با استفاده از محاسبات و استراتژی است که در غرب آفریقا رایج بود و در سایر نقاط دنیا نیز محبوبیت داشت و ممکن است امروزه بیشتر با نام منقله شناخته گردد. هدف این بازی تصاحب کردن مهره های رقیب و خالی کردن 6 حفره متعلق به اوست. این بازی تخته ای در سیرالئون ساخته شده و نکته قابل توجه آن مجسمه ای است که به عنوان پایه برای آن در نظر گرفته شده است.

سینیت

سینیت که بازی محبوب توت عنخ آمون و ملکه نفر تی تی بود، یکی از قدیمی ترین بازی های تخته ای دنیا به شمار می رود که قدمت آن به حوالی 3100 پیش از میلاد می رسد. این بازی تخته ای از 30 مربع در قالب سه ردیف 10 تایی تشکیل شده است. در این بازی دو بازیکن برای رساندن تمام مهره های خود به انتهای تخته با یکدیگر رقابت می نمایند. در این بازی به جای تاس از استخوان یا تکه چوب برای معین تعداد حرکات در هر پرتاب استفاده می گردد. بعضی از تخته ها دارای مربع های کاملاً خالی هستند، در حالی که بعضی دیگر شامل مربع هایی هستند که با هیروگلیف هایی تزئین شده اند که قواعد بازی را نشان می دهند.

ماژونگ

نخستین بار در دودمان چینگ در چین بود که بازی استراتژی محور ماژونگ با استفاده از کاشی های کوچک رواج پیدا کرد. روی هر یک از این کاشی ها معمولا نمادهای چینی، شاخه های بامبو و نقطه نقش بسته است اما کاشی های خاص با تصویر باد، اژدها، گل و فصل های مختلف معین شده اند. ماژونگ تاریخی که تصویر آن را در بالا مشاهده می کنید 140 مورد از 144 کاشی اصلی را شامل می گردد که از بامبو و استخوان ساخته شده اند و هر کدام کمتر از 6 گرم وزن دارند.

بازی غاز

بازی غاز را شاید بتوان یکی از قدیمی ترین بازی های تخته ای در نظر گرفت که در تعداد انبوه فراوری میشد. این بازی بر پایه شانس و اقبال است و استراتژی هیچ نقشی در آن ندارد.

نخستین بار دوک فرانچسکو دی مدیسی این بازی را در فاصله 1574 تا 1587 میلادی به فیلیپ دوم هدیه داد و با گذر زمان این بازی در سراسر اروپا به محبوبیت رسید. قدمت بازی هایی که در تصویر مشاهده می کنید به 1774 تا اواخر قرن نوزدهم میلادی می رسد و در آنها قواعد بازی به زبانهای فرانسوی، آلمانی و ایتالیایی نوشته شده است.

هدف در این بازی رساندن مهره به مرکز صفحه است. در بعضی از فضاهای صفحه بازی، قواعد ویژه ای وجود دارد. برای مثال اگر مهره به خانه شماره 58 برسد، بازیکن باید بازی را از ابتدا شروع کند.

سوگوروکو

سوگوروکو نخستین بار در قرن هشتم میلادی از چین به ژاپن منتقل شد. این بازی که در ابتدا یک بازی پیچیده با دو بازیکن، یک جفت تاس و 15 مهره برای هر بازیکن بود، در بین اشراف زادگان ژاپنی محبوبیت داشت. این بازی در ظاهر به بازی مار و پله شباهت دارد.