پیگیری تخصیص اعتبارات برای اجرای مطالعات جابجایی ریل راه آهن در محدوده تپه حصار دامغان - مینی نت

مجموعه تاریخی تپه حصار در جنوب شهر دامغان و در نزدیکی روستای حیدرآباد نهاده شده و با قدمتی افزون بر هفت هزار سال، یکی از نمادهای تمدنی ایران محسوب می گردد که مستندات و آثار زیادی از آن در موزه های اقصی نقاط دنیا و کشور وجود دارد.

مجموعه تاریخی تپه حصار دامغان در استان سمنان، از بزرگترین محوطه های پیش از تاریخ شمال شرقی فلات ایران در 12 هکتار از اواخر هزاره پنجم تا نیمه نخست هزاره دوم قبل از میلاد مسیح سکونتگاه بود، این میراث کهن ایران زمین در هزاره های چهارم و سوم قبل از میلاد یکی از مراکز مهم تولیدی برای ساخت انواع اقلام صادراتی نظیر اشیای سنگی و فلزی در فلات ایران به شمار می رفت، اما آنچه که بقای این تمدن چند هزار ساله را به خطر می اندازد، عبور 2 خط ریلی و تردد روزانه دستکم80 رام قطار مسیر تهران- مشهد در کنار کاوش های غیر قانونی است که روز به روز پیکر این تمدن را می خراشد و به ورطه نابودی می کشاند.

مسیر آهنی بنا شده روی مجموعه تاریخی تپه حصار دامغان متعلق به عصر آهن در هفته بیش از 500 بار، در ماه بیش از 2 هزار بار و در سال بیش از 29 هزار بار میزبان عبور قطار است و اکنون سرنوشت این بنای کهن با خط آهن گره خورده است.

مسیر اصلی ریلی تهران- مشهد که بخش مهمی از آن زیرپوشش ناحیه شمال شرق (1) نهاده شده است از استان سمنان عبور می نماید و تپه حصار در فاصله پنج کیلومتری در مسیر ریلی دامغان به شاهرود نهاده شده است، یعنی خط ریلی در 2 مسیر رفت و برگشت از دل تپه حصار دامغان عبور می نماید.

تپه حصار دامغان این روزها دچار تخریب فرسایشی به علت عبور روزانه دست کم 80 رام قطار تهران- مشهد از دل آن است و باید برای حفظ این میراث کهن اقدام کرد.

به گفته کارشناسان عبور قطارهایی که از پیکره تپه حصار دامغان میگذرد تا 100 سال آینده اثری از این میراث کهن برجای نخواهد گذاشت و باید با جابجایی خط ریلی قطار و یا احداث پل برای خط ریلی، برای حفظ و احیا این اثر ملی اقدام کرد.

گذشته از آسیب های وارد شده بر پیکر تپه حصار دامغان به علت کاوش این بنای تاریخی در دوره های پیشین، لزوم همکاری جدی وزارت راه و شهرسازی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای ترمیم این یادگار کهن لازم است.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان گفت: مطالعات مربوط به جابجایی ریل راه آهن در محدوده تپه حصار دامغان با تمدن هفت هزار ساله با همراهی مرکز مطالعات وزارت راه و شهرسازی انجام شد.

امیر کرم زاده اضافه نمود: تخصیص اعتبارات از محل دور دوم سفر رئیس جمهور به استان سمنان برای اجرای مطالعات جابجایی ریل راه آهن در محدوده تپه حصار دامغان پیگیری می گردد.

تپه حصار هفت هزار ساله برای نخستین بار به وسیله اریخ اشمیت از دانشگاه پنسیلوانیا در سال 1312 مورد کاوش نهاده شد و پس از آن و در سال 1355 هیاتی از باستان شناسان دانشگاه پنسیلوانیا، تورین ایتالیا و مرکز باستان شناسی ایران به سرپرستی رابرت دایسون و موریتزیو توزی کاوش هایی در تپه حصار انجام دادند.

براساس آنالیز های اجرا شده، تپه حصار دامغان سه دوره اصلی فرهنگی از اواخر نوسنگی تا انتها عصر مفرغ را پشت سر گذاشته است و کاوش های اجرا شده نشان می دهد استقرار در تپه حصار در ظاهر تا حدود یکهزار و 700 سال قبل از میلاد به طور پیوسته ادامه داشت و پس از آن هیچ گاه مورد سکونت قرار نگرفت اما در دوره ساسانی ساختمانی بزرگ دارای گچ بری های زیبا در فاصله حدود 200 متری تپه حصار ساخته شد.

در برآورد های سال 1385 به منظور معین محدوده واقعی این محوطه، با کشف گورستانی از عصر آهن در غرب تپه حصار معین شد که این محوطه برخلاف آنچه تصور میشد، پس از عصر مفرغ نیز مورد سکونت اقوام بوده است.

نکته جالب دیگر از تپه هفت هزار ساله حصار دامغان دفن مردگان به سمت مشرق یعنی رو به سوی طلوع آفتاب است که این آیین نشان می دهد خورشید یکی از خدایان مهم این مردم به شمار می رفته که با ظهور ظروف سیاه رنگ این قاعده ترک شد و در کنار مردگان، اشیای مختلفی از قبیل ظروف سفالی، آلات، ادوات برنزی و برخی اوقات سلاح های جنگی قرار داده میشد.